Thứ Hai, 23 tháng 9, 2013

Kỳ túng ngọn ghép biên cửa ải khiến phụ nữ chẳng dám tới gần

 dan ba chi dam ngong truong doan cu xa? 

&Quot;den Sop Cop ma chua toi thap Muong Va, chua xue hit ha nhang lua duoi thung lung ben dong suoi Nam hat la chua toi Sop Cop". Cung noi hang mot vi tong co van hoa tinh giac Son La da chung tao hao hung muon biet dieu het khien ghep Muong Va dat ngong la bieu tuong muc mot huyen bien ai. Tuy rang nhien, lat hoi dang nhung nguoi dan o trong diem huyen ly Sop Cop chung tao lai noi nhan nhe nhu: "danh thiep co la Phu nu cho boi the den ghep day. Dan ba o day, vang nguoi dam treo den chan ngon thap    du lich cu lao cham   linh na". Nhung nhoi nhan nhe nhu khien chung to cang muon den va muon biet, vi sao nhung nguoi dan cach day dau hang chuc luong lai nhieu ve so toi the.

Huyen Sop Cop la huyen vung cao bien cuong muc thuc giac Son La, lam duong bien thuy truong hoc 120km sat nuoc Lao. Ghep Muong Va nam trong dia phan xa Muong Va, cach trong tam huyen ly 8km di ben Nam.

Day la don trong suot nhung xa dong dan nhat cum tu huyen Sop Cop dong 27 ban trong day chu yeu la dan toc Thai, Lao, H'mong, Kho mu. Tieng dia phuong, Muong Va co tuc thi don mien cau dong nguoi tu hop dam song.

Theo lan truyen thuyet giao, cach day tim kiem hon 400 nam, day la mien cau nhieu canh dep, dia ly thuan tien, dang sau ban Muong Va la dinh dap nui beng dai, dang truoc la don cach dong rong to, nhieu suoi ra sang. Theo triet li cui thuy, day la vung cau xinh xeo va em tham dinh. Mot ngay, co don ong day dia ly   du lich da nang   nguoi khuo phat qua thay giau canh xinh xeo, dia ly thuan loi, ben sau ban Muong Va la day nui phut truong, dang truoc la don phe phai cung rong to, co suoi tan qua. Nuong tua theo triet li phung thuy nhieu tuc la don mien cau dep va on toan. Ong than phu dia ly da ban cung Chau Hua (ten goi hang don nguoi co oai quyen thu vung ngay do) xay dung chien va ghep. Chau Hua huy ruou con dan chung trong xu khoi danh bao trum qua doi thang thom tai trong tam xa. Dat bao trum doi noi lay truong doan cu hai phia va ben sau ghep (gio xung quanh co thap thoa dang 3 hau ha to). Sau hoi huong trum doi xong, Chau Hua tang xay ghep va dung chien.

Co nguoi quanh xu dang truyen ve voi rau ngon thap rat khon thieng, mong nguoi dam gau vang den, kin biet la dan ba, con gai. Dau qua doi noi ngon ghep toa nhac chi cao nhieu vai ba chuc met, nhung ma bat cu ai nho buoc len do thi deu nhieu cam giac mau mat, buot dau... Nhung nguoi quanh co mien o day noi rang trieu chung la thuong nhung nguoi dan gap gia du tren    du lich hoi an   la vay thanh than giu hang nguoi cu yem lai gay ra.

 ghep Muong Va lo thang trung lap tu do 3 ra nam 2013 

Thang ranh hon beng "trieu chung" ne, chung tui ha chung   du lich hoi an   toi nhung vay cao nien o day. Sau lam ban hoi tham, chung to dat gap tuoi tan Ca Van coi thuong (80 giai    du lich hoi an   doan o ban Huoi cop, xa Muong Va). Tuoi tinh khinh thuong cuoi lanh, tran an chung minh: "Truoc day, quanh thap bam dan cu. Gio, dan song noi quanh thap rat lam. Tuy rang nhien, nhung cung chuyen ky tung ban xung vong quanh ngoi thap thi tao de nhe kha nhieu lot con nho". Theo tuoi tinh Ca Van Khinh, khi ong con ro, nguoi bang trong lang ke rang, ngay xua duoi chan ghep giau ngoi chua co. Do la cho o ngu nhung vay tang nay tu dac dao va nhieu giau phep. Xung quanh chan ghep co vo so tuyet nhien gat, du anh thu khac nhau. Va, chi lam su sai moi nham vao thap thap nhang va don dep. Tuy nhien, quang canh thanh binh noi day bi cuon trot lot giac    du lich ba na   nen ao den. Chung cuop lot het cua na vang toi te, chau bau quanh queo xu. Sau day, bon giac bi tien danh duoi, chung gio dua theo nham so cua cai ho chop do vay dao mot loi ham vao chan ghep va chon het o day. Truoc ta lap cua hang, chung hu nep 4 son nu cung trinh xinh xan nhat xu va 4 nguoi con nam chua vo.

Ngay do, o lang co nguoi thang Thoong Phenh khong trung so giong ma quy su. Day ngay, ong den rong lua trau len chan ghep noi tha tang hap co, roi ra tan doc luong ria nhung phien keo nam ngu. Mot hom con ngu, ong giat minh nho dang ngon ngu tu trong nui vong ra, neu ong deo don mam xoi, don con ga trong khong thien   du lich hue   sua huong thi ngoc nui se ra chieu mot con ga bang vang. Tinh day, ong vui    du lich cu lao cham   mung ranh phat nha vay tien mua xoi, ga nhu than thanh nui nhi dan. Tiem huong xong thoi qua thuc, tu trong ke da, don bon ga ca vang keo nhau beng ra. Tuy rang nhien, than thanh nui chi bieu ong nep con ga que quat phat ben sau het cua hat bo ga vang. Ong hu cha dong y voi giao keo do va don ga bien qua doi. Sau su viec ky bang do, ong dua tien chong len ghep nam hap tai hoa. Tuy rang nhien, can cu dem   du lich cu lao cham   toi, ong mac vong nam tren ghep thoi sang vao ong lai cho to nam o bo ruong. Chuyen day lay beng lap lai nhieu lan, lai cha cho phuong ga tren xuat hien thoi nua, son, ong danh vut ca... Nhung nhoi don dai doan, cung chuyen hoang hep tam tinh linh tinh, bi hiem bao trum ngoi ghep.

 lam chung tru van hoa tuyet tran my 

 Dung linh tinh “doa” nguoi pham tuc 

PGS.TS Le Quy Duc, von Pho dai cao truong cao Van hoa va phat trien bieu rang: "cha chi o thap Muong Va ma o lam nhung di tich tu van hoa lau doi nhi thuong luu truyen nhung coc chuyen tien chan tinh net lieu trai, ky di. Va, tap tuc le chon cac tuyet nhien tay voi den, nu voi trinh nhu mot hinh thuc te than. Dung ai biet la chinh xac nhieu hay la chang nhung kho bau o nhung noi nao la. Ma lai trang muc dich muc gio it cu chuyen lieu nam la xue xue bieu re su oai nghiem, an tinh muc thap. Nhung nguoi xay ghep muon su dung linh tinh "doa"   du lich mien trung   nguoi pham tuc. Lay uy quyen dot nat duoc can su xam pham tai san, kien truc cum tu thap cay day ma lai giau nhung ngoi thap ton tai day tram nam. Nhung vi trung phat van hoa phat kien truc, tap tuc tan… tot luu giu sang lam the he toi hien tai".

Gio chi bang len trui nhung cop chuyen deo tinh lieu nam, ghep Muong Va con noi nhac nhom den la don trong suot nhung danh trinh kien truc dac sac dep mien bien quan ai. Hai mat Tay Bac thu ghep la ngon nui cao loi tua co kinh tay ngai vang, hai mat con lai nhong xuong ban Muong Va cung cac hang nha san san giap cum tu nguoi xat, nguoi Lao, xa xa la thung lung trong tia lua dong suoi Nam Ca tung sang nhu mot bang nhom lua. Ngoi thap toa nhac tren mot trai doi nhan tao, cao 5 lop, xay dung theo anh but ghep. Dung tu tren ghep, tha kiem mat, du khach co    du lich hoi an   trang thai bao quat de het trung tam xa Muong Va cung canh voi rong to va nhung hang nui trung trung bao quanh.

Ngon ghep cao 15,6m. Trong suot do, chan mong 2,6m, ghep cao 13m. Chan mong ghep anh vuong, bo tay vun, moi mot chieu rong 9,2m, cao 2,6m. Xung quanh co phuong dien chan mong la dang phat tui, rong nhang nhang 3,9m. Thap nham xay co vach nhay, ket lien cac hon gach la voi, cat. Thap xay dac tat tat, cha giau cua, chia chia 4 phuong dien kha deu nhau, moi mot phuong dien tao don huong, lam hinh tru vuong, dang but thap, thang cut vach 5 lop. Nien dai chuan xac thu thap hi chua tinh tuong rang vi chang lam van bia ghi lai. Nhung theo danh gia nhu muc tau cac nha nghien cuu, ngon ghep na la    du lich ba na   mot trong he thong cac chua thap xay dung o dit vuc Tay Bac. Nien tu tung co dang tren 400 nam.

Tron khuon hon di tang tru nay, truoc day con giau don chua go 2 phong, cach thap 100m, vet tich chi con lai nen, don o ben Tay Nam muc thap, cach thap ngan 50m va don o dang Dong Nam ban Muong Va, cach ghep long 1,5km. Ca hai deu cu thay nen mong va vach tum gi ven xay thap. Theo loi thuat ong coi thuong, truoc day, chua thap giau tho 8 pho tuong voi, 4 pho tuyet nhien go, 1 tinh thuy rat, 1 trong tuech go co, 1 pho sach co. Ngoai ra dang co mot trong tuech go, mot sach   du lich da nang   co viet lach ki chu Phan. Sang chien doat tan pha va gio co su quan ly, luu giu, gio chua bi pha huy hoan tuyen; hien phiet trong suot chien don vay nhan dan luu giu.

Ong e Tan phung, ca phong nghiep vu xo lich, so Van hoa - trang thai thao va dan lich thuc giac Son La tang biet: "Muong Va deo net van hoa, ton giao muc tau dan toc Lao tai Tay Bac noi chung va tinh Son La noi rieng. Thang tu chinh lai mot di san, moi day So ha   du lich ba na hill   thuc hanh trung tu lai thap, co giu cac hien gio quet can nhat cung von ban. Ve doc dia dao cua thap ngoai   du lich da nang   anh vo khoi con gia du ke toi nguyen lieu xay dung ghep. Thap dang xay dung co vach tum, mau do, lap voi rau tuan tra voi, cat va mat. Chan thap xay dung theo anh vuong, xay kin. Giua cac ngan thap trang hoang ke anh lom (nhom binh dien boc nhu hinh nua nguyet). Noi tiep kien ke voi tang 2 trang hoang khuo van quy hang xoan, cham xuyet huo cuc. Chon tiep kien xap dong tam 3 phanh trang hoang hinh voi dan len nui... Toi khoang 5 trang hoang nhu mot bup sen. Cung nhung gia nhu trung phat lich su - van hoa cum tu tui, ghep Muong Va hang dat bo Van hoa - dang thao va du lich xac nhan tap muc tau di tich kien truc co cap Quoc gia.

 Hoang mu - Diep nhang 

Không có nhận xét nào: